PHRASEOLOGICAL UNITS WITH A SOMATIC COMPONENT IN THE KAZAKH AND TURKISH LANGUAGES

Bibliographic Details
Title:	PHRASEOLOGICAL UNITS WITH A SOMATIC COMPONENT IN THE KAZAKH AND TURKISH LANGUAGES
Authors:	Kildiroglu, M., Shakirova, K.M.
Publisher Information:	АО «КазУМОиМЯ им.Абылай хана», 2023.
Publication Year:	2023
Subject Terms:	етістік, соматикалық компонент, культура, verb, фразеологиялық бірліктер, дін, глагол, 4. Education, human body, мәдениет, тело человека, metaphor, somatic component, culture, фразеологические единицы, somatism, соматизм, метафора, religion, соматический компонент, религия, адам денесі, phraseology units
Description:	Бұл жұмыста адамның дене мүшелеріне байланысты фразеологизмдерге салыстырмалы талдау жасалады. Бұл зерттеудің мақсаты – фразеологиялық бірліктерді зерттеу және олардың негізгі ұқсастықтары мен айырмашылықтарын анықтау. Салыстырмалы талдау бір тілдік топқа кіретін екі тіл: қазақ және түрік тілдерінің негізінде жүргізілген. Зерттеу материалдары ретінде фразеологиялық сөздіктерден жаппай іріктеу әдісімен жинақталған қазақ және түрік тілдеріндегі фразеологиялық тікестер алынған. Қазақ және түрік тілдеріндегі соматикалық фразеологизмдердің жалпы лексика-грамматикалық сипаттарына қатысты мәселелерде қоса қарастырылды Зерттеудің ғылыми жаңалығы – бір топтағы екі біржүйелі, генетикалық жақын тіл – қазақ және түрік тілдеріндегі құрамында адамның дене мүшесі қолданылған фразеологизмдерге толық талдау жасалуында. Негізгі зерттеу әдістері ретінде салыстырмалы-салғастырмалы, сипаттау әдістері алынды. Талдау нәтижесінде анықталған қазақ және түрік тілдеріндегі фразеологиялық оралымдардың айырмашылықтары жұмыстың ғылыми жаңалығы ретінде көрініс береді. Бір құбылыс екі тілде әр түрлі беріледі, түрлі образдар мен метафоралар арқылы бейнеленеді. Тағы бір ерекшелігі, екі тілде бір мағынадағы фразеологизмдерде түрлі етістіктер қолданылады. Зерттеу жұмысының нәтижесінде алынған қорытындылар, шын мәнінде, адамның дене мүшелеріне қатысты қазақ және түрік тілдеріндегі фразеологизмдердің негізгі бөлігі өзара ұқсас, айырмашылығы белгілі бір образды беру үшін әр түрлі естістіктерді қолданылады деген қорытынды шығаруға болады. Көбінесе қазақ және түрік тілдері әртүрлі етістіктерді беру үшін бір бейнені пайдаланады. Аталмыш тілдердегі соматикалық фразеологизмдердің басым көпшілігі етістік сөз табына қатысты болып келеді. Екі халыққа ортақ мәдениет пен діннің рөлі екі тілдегі фразеологиялық тіркестердің қалыптасуында маңызды екендігін атап өткен жөн. This paper is a comparative analysis of phraseological units which contain human body parts. The purpose of this study is to study the phraseological units and to identify their main similarities and differences. The comparative analysis was conducted on the basis of two languages belonging to the same language group: Kazakh and Turkish. The materials of the study were phraseological units functioning in the Kazakh and Turkish languages, extracted from the phraseological dictionaries by the sampling method. The scientific novelty of the study lies in the fact that it is the experience of a detailed comparative analysis of the semantics of phraseological units containing human body parts in two single-systems, genetically close languages – Kazakh and Turkish. The main research methods were: comparative and comparative methods and descriptive methods. The scientific significance of this work lies in the fact that the differences between the phraseological expressions in the Kazakh and Turkish languages have been established as a result of the study. Often the same phenomenon is conveyed completely differently, different images and metaphors are used. Even more frequent is the use of different verbs in the same phraseology. The conclusions obtained during the research work make it possible to qualify, in fact, that the bulk of the phraseological units of the Kazakh and Turkish languages related to human body parts are mostly identical with each other, despite the fact that quite often the Kazakh and Turkish languages use different verbs to convey the same image. It should be noted that the commonality of culture and religion could not but play a role in the formation of the phraseological composition of the two languages. В данной работе проводится сравнительный анализ фразеологизмов, которые содержат части тела человека. Целью настоящего исследования является изучение фразеологических единиц, и выявления их основных сходств и различий. Сравнительный анализ был проведен на базе двух языков, принадлежащих к одной языковой группе: казахского и турецкого. Материалами исследования выступили фразеологические единицы, функционирующие в казахском и турецком языках, извлеченные из фразеологических словарей методом сплошной выборки. Научная новизна исследования состоит в том, что она является опытом детального сравнительного анализа семантики фразеологических единиц, содержащих части тела человека, двух односистемных, генетически близких языков – казахского и турецкого. Основными методами исследования выступили: сравнительно-сопоставительный и описательный методы. Научная значимость данной работы заключается в том, что в результате исследования установлены различия между фразеологическими оборотами в казахском и турецком языках. Зачастую одно и то же явление передается абсолютно по-разному, используются разные образы и метафоры. Еще более частым является использование различных глаголов в одном и том же фразеологизме. Выводы, полученные во время исследовательской работы, дают возможность квалифицировать, собственно, что основная масса фразеологических единиц казахского и турецкого языков, связанная с частями тела человека, по большей части идентичны между собой, несмотря на то, что достаточно часто казахский и турецкий языки для передачи одного и того же образа используют различные глаголы. Необходимо отметить, что общность культуры и религии не могла не сыграть свою роль в становлении фразеологического состава двух языков. Филологические науки, Выпуск 4 (71) 2023
Document Type:	Article
Language:	English
DOI:	10.48371/phils.2023.71.4.011
Accession Number:	edsair.doi...........cde6ae1d9969ce92fea48c8a119b53a1
Database:	OpenAIRE

Description
DOI:	10.48371/phils.2023.71.4.011