| Περιγραφή: |
Introduction. The pathogenetic aspects of the inflammatory syndrome and complications after coronavirus infection have different development mechanisms. Patients who have had COVID-19, after recovery, experience fatigue, shortness of breath, central nervous system dysfunction and other extrapulmonary symptoms. The article describes the features of the course of various clinical disorders after suffering from COVID-19. In addition, some mechanisms for the development of long-term consequences are discussed. Aim. Conduct an analysis of the literature data on the pathogenesis, clinical manifestations and development of various manifestations of post-Covid syndrome, including cognitive impairment. Search strategy:Full-text publications in English and Russian that are devoted to the problem of COVID-19 were included in this review. The search for sources was carried out in the following databases: PubMed, The Cochrane Library, Scopus, Elsevier, and E-library; by keywords, (COVID-19, coronavirus infection, SARS-CoV-2, post-acute Covid syndrome, cognitive impairment) from 2019 to 2022. According to the topic of study, 712 publications have been reviewed, 81 of which met the selection criteria and were included in this review. Results. Numerous publications show that the range of clinical symptoms of post-Covid syndrome is wide. Research has identified the following mental consequences after a coronavirus infection: anxiety, memory and attention impairment, depression smell disorder, insomnia, debuts of known mental disorders. The global medical community has been introduced the concept of “long Сovid”, which combines subacute COVID-19 and post-Сovid syndrome. Thus, a more detailed study of this problem is relevant with the search for algorithms for providing effective medical care for coronavirus infection and post-COVID disorders. Введение. Патогенетические аспекты воспалительного синдрома и осложнений после коронавирусной инфекции имеют различные механизмы развития. Пациенты, перенесшие COVID-19, после выздоровления сталкиваются с наличием усталости, одышки, нарушением деятельности ЦНС и другими внелегочными симптомами. В статье описываются особенности течения разных клинических нарушений, после перенесенного COVID-19. Кроме того, обсуждаются некоторые механизмы развития долгосрочных последствий. Цель. Провести анализ данных литературы по вопросам патогенеза, клинических проявлений и развития различных проявлений постковидного синдрома, в том числе когнитивных нарушений. Стратегия поиска: В исследовании изучены полнотекстовые публикации на английском и русском языках, которые посвящены проблеме COVID-19. Поиск источников проводился в базах данных: PubMed, The Сochrane Library, Scopus, Elsiever, Еlibrary; по ключевым словам, (COVID-19, коронавирусная инфекция, SARS-CoV-2, постковидный синдром, когнитивные нарушения) с 2019 года по 2022 год. По данной теме выявлено 712 публикаций, 81 из которых соответствовали критериям отбора и были включены в этот обзор. Результаты. Многочисленные публикации показывают, что спектр клинических симптомов постковидного синдрома широк. Исследованиями выявлены такие ментальные последствия после перенесенной коронавирусной инфекции, как: тревога, ухудшение памяти и внимания, подавленность, расстройство обоняния, инсомния, дебюты известных психических расстройств. Мировым медицинским сообществом введено понятие “длительный ковид”, который объединяет подострый COVID-19 и постковидный синдром. Таким образом, актуально более детальное изучение данной проблемы с поиском алгоритмов оказания эффективной медицинской помощи при коронавирусной инфекции и постковидных расстройствах. Кіріспе. Коронавирустық инфекциядан кейінгі асқынулар мен қабыну синдромының патогенетикалық аспектілері даму механизмдері әртүрлі болып келеді. COVID-19-мен ауырған науқастар толық емделгеннен кейін әлсіздік, ентігу, орталық жүйке жүйесінің дисфункциясы және басқада өкпе ауруларынан тыс белгілерді сезінеді. Мақалада COVID-19-дан ауырғаннан кейінгі әртүрлі клиникалық бұзылулар ағымының ерекшеліктері сипатталған. Сонымен қатар, кейбір ұзақ мерзімді асқынулардың даму себептері талқыланады. Зерттеудің мақсаты. Ковидтен кейінгі синдромының әртүрлі клиникалық көріністерін, олардың дамуы мен патогенезіне, сонымен қатар когнитивті бұзылыстар жайлы әдебиет деректеріне талдау жасау. Іздеу стратегиясы: COVID-19 мәселесіне арналған ағылшын және орыс тілдеріндегі толық мәтінді басылымдарға зерттеу жүргізілді. Әдебиетті шолу 2019 жылдан 2022 жылға дейін арнайы кілт сөздерімен (COVID-19, коронавирустық инфекция, SARS-CoV-2, ковидтен кейінгі синдром, когнитивті бұзылулар) PubMed, the Cochrane Library, Scopus, Elsiever, Ellibrary мәліметтер базасында жүргізілді. Зерттеуге сай 712 басылым анықталды, олардың 81-і іріктеу критерийлеріне сәйкес келді және осы шолуға енгізілді. Нәтижелер мен қорытындылар. Көптеген зерттеу жұмыстары ковидтен кейінгі синдромының клиникалық симптомдарының ауқымының кең екенін көрсетеді. Зерттеулер коронавирустық инфекциядан кейінгі келесі психикалық асқынуларды анықтады: мазасыздық, есте сақтау мен зейіннің нашарлауы, депрессия, иіс сезудің бұзылуы, ұйқысыздық, белгілі психикалық бұзылулардың дебюті. Сонымен қатар дүниежүзілік медициналық қауымдастық жеделдеу COVID-19 ағымы мен ковидтен кейінгі синдромды біріктіретін "ұзақ ковид" жаңа ұғымын енгізді. Сонымен, коронавирустық инфекцияға және ковидтен кейінгі асқынуларға тиімді медициналық көмек көрсету алгоритмдерін іздеу арқылы осы мәселені толығымен зерттеу өзекті жұмыс болып табылады. |