| Description: |
Введение: Ожирение в молодом возрасте остается серьезной и распространенной проблемой общественного здравоохранения и является маркером повышенного кардио - метаболического риска у подростков и взрослых. Модельные оценки, прогнозирующие это воздействие на общественное здоровье, основаны на большом количестве фактических данных, связывающих детское ожирение с будущим сердечно-сосудистым заболеванием у взрослых. В Казахстане по данным Государственной программы развития здравоохранения Республики Казахстан на 2020-2025 годы среди казахстанских подростков (дети от 10 до 19 лет) 5% имеют ожирение и 20% детей имеют избыточный вес. Цель: обзор литературных источников по распространенности и факторам риска ожирения среди подростков. Стратегия поиска:Поиск источников проводили в следующих базах: Pubmed, Scopus, Ebscohost, Medline, The Сocrane Library, SpringerLink, Web of Knowledge (Thomson Reuters), Параграф Медицина, ScienceDirect. Глубина поиска составила 15 лет: с 2004 по 2019 годы. Критериями включения являлись: отчеты о рандомизированных и когортных исследованиях, проведенных на больших популяциях; мета-анализы и систематические обзоры; статьи на английском и русском языках. Критериями исключения явились: статьи, описывающие единичные случаи и серии случаев; статьи, опубликованные ранее 1998 года; материалы, не имеющие доказательной базы, резюме докладов, тезисы и газетные статьи. Мы включили 62 статьи по этой теме, которые были доступны в виде полного текста и прошли критический процесс оценки Результаты:Обзор литературы показал, что за последние два десятилетия распространенность избыточного веса/ожирения возросла среди детей и подростков. Показатели распространенности выше у мальчиков, чем у девочек среди детей, но выше у девочек в подростковой группе. Выводы: Оценка роли полиморфных вариантов генов на риск развития ожирения среди подростков является актуальной и требующей дальнейшего изучения проблемой. Introduction: Obesity at a young age remains a serious and pervasive public health problem and it is a marker of increased cardio-metabolic risk in teenagers and adults. The model estimates predicting this public health impact are based on a large body of evidence linking childhood obesity with future cardiovascular disease in adults. In Kazakhstan, according to the state program for the development of health care of the Republic of Kazakhstan for 2020-2025, among Kazakh teenagers (children from 10 to 19 years old), 5% are obese and 20% of children are overweight. Objective: To review the literature on the prevalence and risk factors of obesity among teenagers. Search strategy: The search for sources was carried out in the following bases: Pubmed, Scopus, Ebscohost, Medline, The Сocrane Library, Springer Link, Web of Knowledge (Thomson Reuters), Paragraph Medicine, Science Direct. The search depth was 15 years: from 2004 to 2019. Inclusion criteria were: reports of randomized and cohort studies conducted in large populations; meta-analyzes and systematic reviews; articles in English and Russian. The exclusion criteria were: articles describing isolated cases and series of cases; articles published earlier than 1998; materials that do not have an evidence base, abstracts of reports, abstracts and newspaper articles. We have included 62 articles on this topic that were available in full text and went through a critical evaluation process Results: A literature review showed that over the past two decades, the prevalence of overweight / obesity has increased among children and teenagers. Prevalence rates are higher for boys than girls among children, but higher for girls in the teenagers group. Conclusions: Assessment of the role of polymorphic variants of genes on the risk of obesity among teenagers is an urgent problem requiring further study. Кіріспе: Жас кездегі семіздік қоғамдық Денсаулық Сақтаусаласының маңызды және кең таралған проблемасы болып қала береді және жасөспірімдер мен ересектерде кардио – метаболикалық қауіптің жоғарылауының белгісі болып табылады. Қоғамдық Денсаулық қарсы әсерді болжайтын модельдік бағалау балалардағы семіздік мәселесін ересек шақтағы жүрек-қантамыр ауруымен байланыстыратын көптеген дәлелдерге негізделген. Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау саласын дамытудың 2020-2025 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасының деректері бойынша Қазақстандық жасөспірімдердің (10-19 жас аралығындағы балалар) 5%-да семіздік және балалардың 20%-да артық салмақ анықталған. Мақсаты: жасөспірімдер арасында семіздіктің қауіп факторлары және оның таралуына байланысты жазылған әдебиет ресурстарына шолу. Іздеу стратегиясы: дереккөздерді іздеу төмендегі базаларда жүргізілді: Pubmed, Scopus, Ebscohost, Medline, SosgapeLibrary, SpringerLink, Web of Knowledge (ThomsonReuters), Параграф Медицина, ScienceDirect. Ізденіс жұмысының мерзімі 15 жылды құрады: 2004-2019 жылдар аралығы. Енгізілген материалдарға қойылған критерийлер: үлкен популяцияларда жүргізілген рандомизацияланған және когорттық зерттеулер туралы есептер; мета-талдаулар және жүйелі шолулар; ағылшын және орыс тілдеріндегі мақалалар. Енгізілмеген материалдар критерийлері: бір реттік жағдайларды және жағдайлар сериясын сипаттайтын мақалалар; 1998 жылға дейін жарияланған мақалалар; дәлелдік базасы жоқ материалдар, баяндамалардың түйіндемелері, тезистер мен газет мақалалары. Біз осы тақырып бойынша мәтін түрінде қолжетімді және сынамалы бағалау процедурасынан өткен 62 мақаланы енгіздік. Нәтижелер: әдебиеттерге шолу негізінде соңғы екі онжылдықта балалар мен жасөспірімдер арасында артық салмақ/семіздіктің таралуы жоғарылағаны анықталды. Таралу көрсеткіштері балалар арасында қыздарға қарағанда ұлдарда жоғары, ал жасөспірімдер арасында қыздарда жоғары болып табылады. Қорытынды: жасөспірімдер арасында семіздіктің кең таралу қаупін гендердің полиморфты нұсқаларының рөлі арқылы бағалау өзекті және әріқарай зерттеуді қажет ететін мәселе болып табылады. |