Academic Journal
Προβολή σε EDS

Лексіка-семантычная характарыстыка «постсавецкіх» састарэлых назваў у сучаснай беларускай мове (1990-я гг. – пачатак ХХІ ст.)

Λεπτομέρειες βιβλιογραφικής εγγραφής
Τίτλος: Лексіка-семантычная характарыстыка «постсавецкіх» састарэлых назваў у сучаснай беларускай мове (1990-я гг. – пачатак ХХІ ст.)
Στοιχεία εκδότη: БДТУ, 2024.
Έτος έκδοσης: 2024
Θεματικοί όροι: семантыка, тлумачальны слоўнік, архаізацыя, тэмпаральна-стылістычная група, перыядызацыя, састарэлая лексіка
Περιγραφή: Мэта артыкула – распрацаваць перыядызацыю састарэлых намінацый па часе архаізацыі ў сучаснай беларускай мове і даць лексіка-семантычную характарыстыку назвам, якія архаізаваліся (ці выходзяць з актыўнага ўжытку) у канцы ХХ – пачатку ХХІ ст. Упершыню ў беларускім мовазнаўстве даецца лексіка-семантычная характарыстыка састарэлых назваў сучаснай беларускай літаратурнай мовы па часе архаізацыі. У адпаведнасці з гэтым вылучаюцца тры асноўныя тэмпаральна-стылістычныя групы слоў (і іх вытворных), тэрміналагічных спалучэнняў і асобных значэнняў слоў: «дасавецкая» састарэлая лексіка (назвы, якія састарэлі да савецкага перыяду гісторыі сучаснай беларускай мовы), «савецкая» састарэлая лексіка (назвы, што архаізаваліся ў савецкі перыяд гісторыі сучаснай беларускай мовы) і «постсавецкая» састарэлая лексіка (назвы, якія састарэлі ў найноўшы перыяд развіцця сучаснай беларускай мовы або знаходзяцца на стадыі архаізацыі). Падрабязней аналізуюцца словы, якія выйшлі з актыўнага ўжывання ў 90-я гг. ХХ – пачатку ХХІ ст. Робіцца вывад, што састарэлая лексіка ў сучаснай беларускай літаратурнай мове неаднолькавая і з боку суаднесенасці з абазначаемымі рэаліямі (гістарызмы і архаізмы), паходжання, стылістычных характарыстык, тэматычнай прыналежнасці, і па часе архаізацыі. «Дасавецкія» састарэлыя словы ў сучаснай беларускай мове складаюць самую вялікую групу (57,1% адзінак). У меншай колькасці прадстаўлены “савецкая” (34,6% адзінак) і “постсавецкая” састарэлая лексіка (8,3% адзінак).
Τύπος εγγράφου: Article
Περιγραφή αρχείου: application/pdf
Γλώσσα: Belarusian
DOI: 10.52065/2520-6729-2024-279-13
Σύνδεσμος πρόσβασης: https://elib.belstu.by/handle/123456789/64537
Αριθμός Καταχώρησης: edsair.od......3992..e945f6f7fc65d0de6355fa07ff5cdf5f
Βάση Δεδομένων: OpenAIRE
FullText Text:
  Availability: 0
Header DbId: edsair
DbLabel: OpenAIRE
An: edsair.od......3992..e945f6f7fc65d0de6355fa07ff5cdf5f
RelevancyScore: 924
AccessLevel: 3
PubType: Academic Journal
PubTypeId: academicJournal
PreciseRelevancyScore: 924.292419433594
IllustrationInfo
Items – Name: Title
  Label: Title
  Group: Ti
  Data: Лексіка-семантычная характарыстыка «постсавецкіх» састарэлых назваў у сучаснай беларускай мове (1990-я гг. – пачатак ХХІ ст.)
– Name: Publisher
  Label: Publisher Information
  Group: PubInfo
  Data: БДТУ, 2024.
– Name: DatePubCY
  Label: Publication Year
  Group: Date
  Data: 2024
– Name: Subject
  Label: Subject Terms
  Group: Su
  Data: <searchLink fieldCode="DE" term="%22семантыка%22">семантыка</searchLink><br /><searchLink fieldCode="DE" term="%22тлумачальны+слоўнік%22">тлумачальны слоўнік</searchLink><br /><searchLink fieldCode="DE" term="%22архаізацыя%22">архаізацыя</searchLink><br /><searchLink fieldCode="DE" term="%22тэмпаральна-стылістычная+група%22">тэмпаральна-стылістычная група</searchLink><br /><searchLink fieldCode="DE" term="%22перыядызацыя%22">перыядызацыя</searchLink><br /><searchLink fieldCode="DE" term="%22састарэлая+лексіка%22">састарэлая лексіка</searchLink>
– Name: Abstract
  Label: Description
  Group: Ab
  Data: Мэта артыкула – распрацаваць перыядызацыю састарэлых намінацый па часе архаізацыі ў сучаснай беларускай мове і даць лексіка-семантычную характарыстыку назвам, якія архаізаваліся (ці выходзяць з актыўнага ўжытку) у канцы ХХ – пачатку ХХІ ст. Упершыню ў беларускім мовазнаўстве даецца лексіка-семантычная характарыстыка састарэлых назваў сучаснай беларускай літаратурнай мовы па часе архаізацыі. У адпаведнасці з гэтым вылучаюцца тры асноўныя тэмпаральна-стылістычныя групы слоў (і іх вытворных), тэрміналагічных спалучэнняў і асобных значэнняў слоў: «дасавецкая» састарэлая лексіка (назвы, якія састарэлі да савецкага перыяду гісторыі сучаснай беларускай мовы), «савецкая» састарэлая лексіка (назвы, што архаізаваліся ў савецкі перыяд гісторыі сучаснай беларускай мовы) і «постсавецкая» састарэлая лексіка (назвы, якія састарэлі ў найноўшы перыяд развіцця сучаснай беларускай мовы або знаходзяцца на стадыі архаізацыі). Падрабязней аналізуюцца словы, якія выйшлі з актыўнага ўжывання ў 90-я гг. ХХ – пачатку ХХІ ст. Робіцца вывад, што састарэлая лексіка ў сучаснай беларускай літаратурнай мове неаднолькавая і з боку суаднесенасці з абазначаемымі рэаліямі (гістарызмы і архаізмы), паходжання, стылістычных характарыстык, тэматычнай прыналежнасці, і па часе архаізацыі. «Дасавецкія» састарэлыя словы ў сучаснай беларускай мове складаюць самую вялікую групу (57,1% адзінак). У меншай колькасці прадстаўлены “савецкая” (34,6% адзінак) і “постсавецкая” састарэлая лексіка (8,3% адзінак).
– Name: TypeDocument
  Label: Document Type
  Group: TypDoc
  Data: Article
– Name: Format
  Label: File Description
  Group: SrcInfo
  Data: application/pdf
– Name: Language
  Label: Language
  Group: Lang
  Data: Belarusian
– Name: DOI
  Label: DOI
  Group: ID
  Data: 10.52065/2520-6729-2024-279-13
– Name: URL
  Label: Access URL
  Group: URL
  Data: <link linkTarget="URL" linkTerm="https://elib.belstu.by/handle/123456789/64537" linkWindow="_blank">https://elib.belstu.by/handle/123456789/64537</link>
– Name: AN
  Label: Accession Number
  Group: ID
  Data: edsair.od......3992..e945f6f7fc65d0de6355fa07ff5cdf5f
PLink https://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&site=eds-live&db=edsair&AN=edsair.od......3992..e945f6f7fc65d0de6355fa07ff5cdf5f
RecordInfo BibRecord:
  BibEntity:
    Identifiers:
      – Type: doi
        Value: 10.52065/2520-6729-2024-279-13
    Languages:
      – Text: Belarusian
    Subjects:
      – SubjectFull: семантыка
        Type: general
      – SubjectFull: тлумачальны слоўнік
        Type: general
      – SubjectFull: архаізацыя
        Type: general
      – SubjectFull: тэмпаральна-стылістычная група
        Type: general
      – SubjectFull: перыядызацыя
        Type: general
      – SubjectFull: састарэлая лексіка
        Type: general
    Titles:
      – TitleFull: Лексіка-семантычная характарыстыка «постсавецкіх» састарэлых назваў у сучаснай беларускай мове (1990-я гг. – пачатак ХХІ ст.)
        Type: main
  BibRelationships:
    IsPartOfRelationships:
      – BibEntity:
          Dates:
            – D: 12
              M: 04
              Type: published
              Y: 2024
          Identifiers:
            – Type: issn-locals
              Value: edsair
ResultId 1