LEXICAL AND SEMANTIC FIELD OF SOMATISMS IN THE KAZAKH LANGUAGE

Λεπτομέρειες βιβλιογραφικής εγγραφής
Τίτλος:	LEXICAL AND SEMANTIC FIELD OF SOMATISMS IN THE KAZAKH LANGUAGE
Συγγραφείς:	Ramanova, A.A.
Στοιχεία εκδότη:	АО «КазУМОиМЯ им.Абылай хана», 2023.
Έτος έκδοσης:	2023
Θεματικοί όροι:	сема, әлемнің тілдік бейнесі, 4. Education, linguoculturology, sema, соматикалық тіркес, лингвокультурология, linguistic picture of the world, части тела, лексико-семантическое поле, somatic vocabulary, somatic phrase, body parts, лингвомәдениеттану, соматическая фраза, соматическая лексика, lexico-semantic field, phraseology, соматикалық лексика, фразеологизм, лексика-семантикалық өріс, языковая картина мира, дене мүшелері
Περιγραφή:	Қазіргі лингвистиканың тілдегі адам факторына тұрақты қызығушылығы соматикалық бірліктерді зерттеуге жүгінуден көрінеді, соматикалық лексика адам денесіне қатыстының барлығын өз семантикасына жинақтаған. Лексиканың ежелгі қабаттарының бірі бола отырып, соматизмдер кез-келген тілдің әмбебап лексикалық қорын құрайды және тұрақтылықпен, қолданудың жоғары жиілігімен және тармақталған семантикалық құрылымымен сипатталады. Соматизмдердің қоршаған әлемнің шындықтарымен кең байланысы дененің әртүрлі бөліктерінің қызметтерін таңбалауға, осы топтың лексемаларында бейнелі мағыналардың күрделі жүйесін қалыптастыруға жағдай жасайды. Соматикалық лексика кез келген тілдің лексика-фразеологиялық қорының құнарлы да байырғы, сан жағынан мол, табиғаты күрделі құрамды болғандықтан жан-жақты талдауды талап етеді. Осыған байланысты адамның дене мүшесі ұйытқы болған соматикалық бірліктерді бөліп алып, оның тілдік табиғатын арнайы зерттеудің маңызы зор. Зерттеудің мақсаты– қазақ тіліндегі соматизмдердің лексикалық-семантикалық ерекшеліктерін айқындау. Зерттеу жұмысында Қазақ әдеби тілінің сөздігін дереккөз ретінде пайдалана отырып, қазақ тіліндегі соматизмдерге талдау жасалды. Зерттеу жұмысында материалдарды жаппай іріктеп жинақтау, талдау әдіс-тәсілдері қолданылды. Зерттеу барысында алынған нәтижелер мен тұжырымдар қазақ тілі лексикасының өзіндік ерекшеліктерімен жақынырақ танысуға, қазақ лексикологиясының ғылыми тұрғыдан толыға түсуіне үлесін қосады. Зерттеуде алынған нәтижелер мен қорытындыларды жоғары оқу орындарының лексикология, фразеология бойынша өткізілетін курстарда, дәріс сабақтары мен семинарларда, сөздіктер жасауда пайдалануға болады. Зерттеу жұмысының маңыздылығы эгоцентристік бағыттағы тілдік әмбебаптарға жататын соматизмдерді зерттеуге қазіргі лингвистиканың қызығушылығының және лингвомәдениеттану мен мәдениетаралық қарым-қатынас аясында соматикалық бірліктерді зерттеуге деген сұраныстың; тіл мамандарының әртүрлі ұлттық мәдениеттердің өзіндік ерекшелігін зерттеуге және анықтауға қызығушылығының; сөз арқылы әр мәдениеттің өзіндік ерекшелігін анықтауға және терең түсінуге деген ұмтылысының артуымен байланысты анықталады. Зерттеу жұмысының өзектілігі, ең алдымен, тілдің лексика-семантикалық жүйесін жан-жақты қарастырудың жалпы бағытымен, лексикалық микрожүйелерді зерттеудің қазіргі таңдағы өзекті мәселелерімен ұштасып жатуынан көрінеді. Устойчивый интерес современной лингвистики к человеческому фактору в языке проявляется в обращении к изучению соматических единиц. Соматическая лексика обобщила все, что связано с человеческим телом, в своей семантике. Являясь одним из древнейших слоев лексики, соматизмы составляют универсальный лексический запас любого языка и характеризуются стабильностью, высокой частотой использования и разветвленной семантической структурой. Широкая связь соматизмов с реалиями окружающего мира создает условия для маркировки функций различных частей тела, формирования сложной системы переносных значений в лексемах данной группы. Соматическая лексика требует всестороннего анализа лексико – фразеологического фонда любого языка из-за его богатого, коренного, количественного, сложного по своей природе состава. В связи с этим большое значение имеет специальное исследование языковой природы человека с выделением соматических единиц, в которых он был инициирован. Цель исследования – выявить лексико-семантические особенности соматизмов казахского языка. В исследовательской работе проведен анализ соматизмов казахского языка с использованием словаря казахского литературного языка в качестве источника. В исследовательской работе использованы методы и приемы массовой выборки и анализа материалов. Полученные в ходе исследования результаты и выводы способствуют более пристальному знакомству со спецификой лексики казахского языка, научному наполнению казахской лексикологии. Результаты и выводы, полученные в исследовании, могут быть использованы на курсах, лекционных занятиях и семинарах, проводимых вузами по лексикологии, фразеологии, при составлении словарей. Значимость исследовательской работы определяется возросшим интересом современной лингвистики к изучению соматизмов, относящихся к языковым универсалиям эгоцентрической направленности, и спросом на изучение соматических единиц в рамках лингвокультурологии и межкультурной коммуникации; заинтересованностью лингвистов в изучении и выявлении специфики различных национальных культур; стремлением к выявлению и глубокому пониманию специфики каждой культуры через слово. Актуальность исследовательской работы проявляется, прежде всего, в сочетании с общим направлением всестороннего рассмотрения лексико-семантической системы языка, актуальными проблемами современного изучения лексических микросистем. The permanent interest of modern linguistics in the human factor in language can be seen from the study of somatic units, the somatic lexicon includes everything related to the human body in its semantics. Being one of the ancient layers of the lexicon, somatisms form the universal lexical fund of any language and are characterized by stability, high frequency of use and branched semantic structure. Somatic vocabulary requires a comprehensive analysis, since the lexical-phraseological fund of any language is rich and distinctive, numerous and complex in its nature. In this connection, it is very important to distinguish those somatic units, the root of which is a part of the human body, and to study its linguistic nature in a special way. The purpose of the study is to determine the lexical and semantic features of somatisms in the Kazakh language. In the research work, using the dictionary of the Kazakh literary language as a source, the analysis of somatisms in the Kazakh language was made. The research work used methods of mass sampling collection and analysis of materials. The results and conclusions obtained in the course of the study will contribute to a closer acquaintance with the specific features of the lexicon of the Kazakh language, the scientific completion of the Kazakh lexicology. The importance of the research work is the interest of modern linguistics to somatism study, belonging to the linguistic universals, in the egocentric direction and the demand for somatic units study within the framework of linguoculture and intercultural relations. The relevance of the research work, first of all, is reflected in the fact that it is combined with the general direction of comprehensive consideration of the lexical-semantic system of language, with topical issues of studying lexical microsystems. Филологические науки, Выпуск 1 (68) 2023
Τύπος εγγράφου:	Article
Γλώσσα:	English
DOI:	10.48371/phils.2023.23.18.011
Αριθμός Καταχώρησης:	edsair.doi...........f9d6776555c40aac84ff13d0b031c2e5
Βάση Δεδομένων:	OpenAIRE

Περιγραφή
DOI:	10.48371/phils.2023.23.18.011