Academic Journal
ЭКСПРЕССИВТІК СТИЛИСТИКА: ҰЛТТЫҚ ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ ПАРАДИГМАЛАР
| Τίτλος: | ЭКСПРЕССИВТІК СТИЛИСТИКА: ҰЛТТЫҚ ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ ПАРАДИГМАЛАР |
|---|---|
| Στοιχεία εκδότη: | АО «КазУМОиМЯ им.Абылай хана», 2023. |
| Έτος έκδοσης: | 2023 |
| Θεματικοί όροι: | ұлттық парадигмалар, communication, 4. Education, эмоционально-оценочные категории, экспрессивная стилистика, коммуникация, national psychology, языковая стилистика, ұлттық психология, национальная психология, национальные парадигмы, national paradigms, психолингвистика, экспрессивті стилистика, эмоционалды бағалауыштық категориялар, сөз мәдениеті, культура слова, expressive stylistics, word culture, emotional evaluative categories, psycholinguistics, лингвостилистика, linguistic stylistics |
| Περιγραφή: | Целью статьи является определение функциональной, структурной трансформации, кумулятивной, концептуальной сущности экспрессивной стилистики казахского языка в переплетении умственного поля с рассуждениями, адаптированными к национальному познанию. Изучается, как развивается экспрессивный потенциал языка по мере развития национальных особенностей каждого нового поколения. Феномен экспрессивности требует всестороннего рассмотрения вопросов, определяющих природу языка, вытекающую из национальной сущности, и составляющих парадигмы национальной психологии. Психологические закономерности, отражающиеся в национальном поведении, чувствах и поступках, развивались веками, и процесс анализа продолжается в интеграционных целях. В связи с тем, что языковые средства отображения, оценки экспрессивности в казахском языке определяются тем, что активная эмоциональная деятельность коммуникативных сообществ является актуальной сферой, предусматривающей художественное и экспрессивное применение мысли, необходимо системное изучение коренных проблем, вызывающих определенные трудности в языке. В этом научная значимость работы. В ходе исследования авторы руководствовались теоретическими выводами о связи языка и речи в психолингвистике, сочетающими познавательную теорию философии и диалектическую логику. При реализации целей и задач статьи использовались методы научного рассуждения, диахронические, исторические, сравнительные, синхронные, сравнения, описания, анализа и моделирования. В статье лексические единицы эмоциональной, описательной оценки в казахском национальном языке рассматривались в тесной связи с психолингвистикой, так как они направлены на экспрессивную деятельность. Психолингвистические исследования определяют важность использования общеупотребительных в казахском языке понятий при определении структуры слов и предложений, дополняют характер поведения при постоянном обмене информацией, дают непосредственную информацию об основах психолингвистических процессов. В общем, язык – это многоуровневый инструмент, который передает внутреннее настроение и субъективное отношение человека. Выводы о сочетании эстетической природы человека с экспрессивной деятельностью в передаче эмоциональных чувств разрабатываются всесторонне и демонстрируют актуальность исследования с точки зрения национальных психологических парадигм. Кроме того, они расширяют и развивают сферу лингвостилистических исследований, отражающих потребности определенной нации. Поэтому мы можем определить область психолингвистики как науку, комплексно изучающую культурную взаимосвязь национальных парадигм. Полученные результаты можно использовать в теоретических лекциях и элективных курсах по дисциплинам «Ораторское искусство», «Стилистика казахского языка», «Стилистика художественной литературы», «Культура речи» и в будущих научных исследованиях. Мақаланың мақсаты қазақ тілі экспрессивтік стилистикасының ұлттық танымдарға бейімделген ақыл-ой өрісінің пайымдаулармен тоғыстырылуындағы функционалдық, құрылымдық трансформациалануы, кумулятивтік, концептуалдық мәнін анықтау. Тілдегі экспрессивтік әлеует ұлттық төлтума қасиет-сапалар ұрпақ жалғастығымен дамытылатыны зерттеліп келеді. Алайда, экспрессивтілік құбылысы ұлт болмысынан туындайтын тіл табиғатын анықтап, ұлттық психология парадигмаларын құрайтын мәселелер әлі де жан-жақты қарастыруды талап етеді. Ұлттық мінез-құлық, сезім, іс-әрекетте көрініс алатын психологиялық заңдылықтар ғасырлар бойы дамытылып, интеграциялық мақсатта талдау үрдісі жалғасуда. Сондықтан, тіліміздегі экспрессивтілік бейнелеу, бағалау тілдік құралдары коммуникативтік қарым-қатынас жасаушылардың белсенді сезім-күй әрекеттері ойды көркемдеп, өрнекті қолданылуын қарастыратын өзекті сала болуымен айқындалатындықтан, тілімізде біршама қиындықтар туындататын түбегейлі мәселелер жүйелі зерттеуді қажет етеді. Жұмыстың ғылыми маңыздылығы да осында. Зерттеу барысында философияның танымдық теориясы мен диалектикалық логика, психолинвистикадағы тіл мен сөйлеуді сабақтастыратын теориялық тұжырымдар басшылыққа алынды. Мақаланың мақсат-міндеттерін жүзеге асыруда ғылыми пайымдаулар, диахронды, тарихи, салыстырмалы, синхронды, салыстыру, сипаттау, талдау, модельдеу әдістері қолданылды. Мақалада ұлттық тіліміздегі эмоционалды, бейнелеуіш бағалаудағы лексикалық бірліктер экспрессивтік қызметке бағытталатындықтан, психолингвистикамен тығыз байланыста қарастырылды. Психолингвистикалық зерттеулер сөз бен сөйлем құрылымын анықтауда жиі кездесетін ұғымдардың тіліміздегі қолданылу маңыздылығын анықтап, тұрақты ақпарат алмасуда мінез-құлықтың сипатын толықтырып, психолингвистикалық үдерістердің негізі туралы тікелей ақпарат береді. Жалпы тіл адамның ішкі көңіл-күй толғанысы мен субъективті қарым-қатынасын жеткізетін көп деңгейлі құрал. Адамның эмоционалдық сезімін жеткізудегі эстетикалық табиғаты экспрессивтік қызметімен ұштастықтағы тұжырымдар жан-жақты дамытылып, ұлттық психологиялық парадигмалар тұрғысынан зерттеудің өзектілігін танытады. Сонымен қатар, белгілі бір ұлттың қажеттілігін бейнелейтін лингвостилистикалық зерттеулердің аясын кеңейтіп дамытады. Сондықтан, психолингвистика саласын ұлттық парадигмалардың мәдени арақатынасын кешенді зерделейтін ғылым деп анықтауымызға болады. Алынған нәтижелерді «Шешендік өнер», «Қазақ тілі стилистикасы», «Көркем әдебиет стилистикасы», «Сөз мәдениеті» пәндерінен оқылатын теориялық дәрістер мен арнайы курстарда, болашақ ғылыми ізденістерде қолдануға болады. The expressive stylistics of the Kazakh language acquires its own linguistic character, intertwining the mental field adapted to national knowledge with life reasoning. The expressive potential in the language develops national attributes-qualities with the continuation of generations. When viewed from this point of view, the phenomenon of expressiveness determines the nature of the language resulting from the existence of the nation, and forms the paradigms of national psychology. The works of scientists investigate the centuries-old sorting and systematization of national behavior, feelings, manifestations in activity. Expressiveness in our language is determined by the fact that representation, evaluation is a relevant field that considers the expressive use of words, illustrating the thought expressed by the active emotional actions of the people of communicative communication with the clarity of linguistic tools. In the areas of this science, language and thinking, language and consciousness, form and content, the linguistic character of the environment of the use of language devices in the speech text. Lexical units in emotional, descriptive evaluation in our national language are considered in close connection with psycholinguistics, as they are focused on expressive activity. Psycholinguistic studies determine the importance of the use of common concepts in our language in determining the structure of words and sentences, complement the nature of behavior in constant information exchange, and provide direct information about the basis of psycholinguistic processes. Common language is a multi-level tool that conveys a person's inner emotions and subjective communication through language. Since the main purpose of language is to serve the society, it fulfills the multifaceted tasks of a person, in continuity with the anthropocentric field, a person is considered as an intellectual person and a unitary structure from the emotional and mental aspect. Conclusions about the aesthetic nature of human emotional feeling combined with its expressive function are comprehensively developed and demonstrate the relevance of research from the point of view of national psychological paradigms. At the same time, it expands and develops the scope of linguistic studies reflecting the needs of a particular nation. Therefore, we can define the field of psycholinguistics as a science that comprehensively studies the cultural relationship of national paradigms. Филологические науки, Выпуск 2 (69) 2023 |
| Τύπος εγγράφου: | Article |
| Γλώσσα: | Kazakh |
| DOI: | 10.48371/phils.2023.69.2.007 |
| Αριθμός Καταχώρησης: | edsair.doi...........d90187575a2cbb1b3a3b4f49c5b8ebca |
| Βάση Δεδομένων: | OpenAIRE |
| FullText | Text: Availability: 0 |
|---|---|
| Header | DbId: edsair DbLabel: OpenAIRE An: edsair.doi...........d90187575a2cbb1b3a3b4f49c5b8ebca RelevancyScore: 884 AccessLevel: 3 PubType: Academic Journal PubTypeId: academicJournal PreciseRelevancyScore: 883.779541015625 |
| IllustrationInfo | |
| Items | – Name: Title Label: Title Group: Ti Data: ЭКСПРЕССИВТІК СТИЛИСТИКА: ҰЛТТЫҚ ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ ПАРАДИГМАЛАР – Name: Publisher Label: Publisher Information Group: PubInfo Data: АО «КазУМОиМЯ им.Абылай хана», 2023. – Name: DatePubCY Label: Publication Year Group: Date Data: 2023 – Name: Subject Label: Subject Terms Group: Su Data: <searchLink fieldCode="DE" term="%22ұлттық+парадигмалар%22">ұлттық парадигмалар</searchLink><br /><searchLink fieldCode="DE" term="%22communication%22">communication</searchLink><br /><searchLink fieldCode="DE" term="%224%2E+Education%22">4. Education</searchLink><br /><searchLink fieldCode="DE" term="%22эмоционально-оценочные+категории%22">эмоционально-оценочные категории</searchLink><br /><searchLink fieldCode="DE" term="%22экспрессивная+стилистика%22">экспрессивная стилистика</searchLink><br /><searchLink fieldCode="DE" term="%22коммуникация%22">коммуникация</searchLink><br /><searchLink fieldCode="DE" term="%22national+psychology%22">national psychology</searchLink><br /><searchLink fieldCode="DE" term="%22языковая+стилистика%22">языковая стилистика</searchLink><br /><searchLink fieldCode="DE" term="%22ұлттық+психология%22">ұлттық психология</searchLink><br /><searchLink fieldCode="DE" term="%22национальная+психология%22">национальная психология</searchLink><br /><searchLink fieldCode="DE" term="%22национальные+парадигмы%22">национальные парадигмы</searchLink><br /><searchLink fieldCode="DE" term="%22national+paradigms%22">national paradigms</searchLink><br /><searchLink fieldCode="DE" term="%22психолингвистика%22">психолингвистика</searchLink><br /><searchLink fieldCode="DE" term="%22экспрессивті+стилистика%22">экспрессивті стилистика</searchLink><br /><searchLink fieldCode="DE" term="%22эмоционалды+бағалауыштық+категориялар%22">эмоционалды бағалауыштық категориялар</searchLink><br /><searchLink fieldCode="DE" term="%22сөз+мәдениеті%22">сөз мәдениеті</searchLink><br /><searchLink fieldCode="DE" term="%22культура+слова%22">культура слова</searchLink><br /><searchLink fieldCode="DE" term="%22expressive+stylistics%22">expressive stylistics</searchLink><br /><searchLink fieldCode="DE" term="%22word+culture%22">word culture</searchLink><br /><searchLink fieldCode="DE" term="%22emotional+evaluative+categories%22">emotional evaluative categories</searchLink><br /><searchLink fieldCode="DE" term="%22psycholinguistics%22">psycholinguistics</searchLink><br /><searchLink fieldCode="DE" term="%22лингвостилистика%22">лингвостилистика</searchLink><br /><searchLink fieldCode="DE" term="%22linguistic+stylistics%22">linguistic stylistics</searchLink> – Name: Abstract Label: Description Group: Ab Data: Целью статьи является определение функциональной, структурной трансформации, кумулятивной, концептуальной сущности экспрессивной стилистики казахского языка в переплетении умственного поля с рассуждениями, адаптированными к национальному познанию. Изучается, как развивается экспрессивный потенциал языка по мере развития национальных особенностей каждого нового поколения. Феномен экспрессивности требует всестороннего рассмотрения вопросов, определяющих природу языка, вытекающую из национальной сущности, и составляющих парадигмы национальной психологии. Психологические закономерности, отражающиеся в национальном поведении, чувствах и поступках, развивались веками, и процесс анализа продолжается в интеграционных целях. В связи с тем, что языковые средства отображения, оценки экспрессивности в казахском языке определяются тем, что активная эмоциональная деятельность коммуникативных сообществ является актуальной сферой, предусматривающей художественное и экспрессивное применение мысли, необходимо системное изучение коренных проблем, вызывающих определенные трудности в языке. В этом научная значимость работы. В ходе исследования авторы руководствовались теоретическими выводами о связи языка и речи в психолингвистике, сочетающими познавательную теорию философии и диалектическую логику. При реализации целей и задач статьи использовались методы научного рассуждения, диахронические, исторические, сравнительные, синхронные, сравнения, описания, анализа и моделирования. В статье лексические единицы эмоциональной, описательной оценки в казахском национальном языке рассматривались в тесной связи с психолингвистикой, так как они направлены на экспрессивную деятельность. Психолингвистические исследования определяют важность использования общеупотребительных в казахском языке понятий при определении структуры слов и предложений, дополняют характер поведения при постоянном обмене информацией, дают непосредственную информацию об основах психолингвистических процессов. В общем, язык – это многоуровневый инструмент, который передает внутреннее настроение и субъективное отношение человека. Выводы о сочетании эстетической природы человека с экспрессивной деятельностью в передаче эмоциональных чувств разрабатываются всесторонне и демонстрируют актуальность исследования с точки зрения национальных психологических парадигм. Кроме того, они расширяют и развивают сферу лингвостилистических исследований, отражающих потребности определенной нации. Поэтому мы можем определить область психолингвистики как науку, комплексно изучающую культурную взаимосвязь национальных парадигм. Полученные результаты можно использовать в теоретических лекциях и элективных курсах по дисциплинам «Ораторское искусство», «Стилистика казахского языка», «Стилистика художественной литературы», «Культура речи» и в будущих научных исследованиях.<br />Мақаланың мақсаты қазақ тілі экспрессивтік стилистикасының ұлттық танымдарға бейімделген ақыл-ой өрісінің пайымдаулармен тоғыстырылуындағы функционалдық, құрылымдық трансформациалануы, кумулятивтік, концептуалдық мәнін анықтау. Тілдегі экспрессивтік әлеует ұлттық төлтума қасиет-сапалар ұрпақ жалғастығымен дамытылатыны зерттеліп келеді. Алайда, экспрессивтілік құбылысы ұлт болмысынан туындайтын тіл табиғатын анықтап, ұлттық психология парадигмаларын құрайтын мәселелер әлі де жан-жақты қарастыруды талап етеді. Ұлттық мінез-құлық, сезім, іс-әрекетте көрініс алатын психологиялық заңдылықтар ғасырлар бойы дамытылып, интеграциялық мақсатта талдау үрдісі жалғасуда. Сондықтан, тіліміздегі экспрессивтілік бейнелеу, бағалау тілдік құралдары коммуникативтік қарым-қатынас жасаушылардың белсенді сезім-күй әрекеттері ойды көркемдеп, өрнекті қолданылуын қарастыратын өзекті сала болуымен айқындалатындықтан, тілімізде біршама қиындықтар туындататын түбегейлі мәселелер жүйелі зерттеуді қажет етеді. Жұмыстың ғылыми маңыздылығы да осында. Зерттеу барысында философияның танымдық теориясы мен диалектикалық логика, психолинвистикадағы тіл мен сөйлеуді сабақтастыратын теориялық тұжырымдар басшылыққа алынды. Мақаланың мақсат-міндеттерін жүзеге асыруда ғылыми пайымдаулар, диахронды, тарихи, салыстырмалы, синхронды, салыстыру, сипаттау, талдау, модельдеу әдістері қолданылды. Мақалада ұлттық тіліміздегі эмоционалды, бейнелеуіш бағалаудағы лексикалық бірліктер экспрессивтік қызметке бағытталатындықтан, психолингвистикамен тығыз байланыста қарастырылды. Психолингвистикалық зерттеулер сөз бен сөйлем құрылымын анықтауда жиі кездесетін ұғымдардың тіліміздегі қолданылу маңыздылығын анықтап, тұрақты ақпарат алмасуда мінез-құлықтың сипатын толықтырып, психолингвистикалық үдерістердің негізі туралы тікелей ақпарат береді. Жалпы тіл адамның ішкі көңіл-күй толғанысы мен субъективті қарым-қатынасын жеткізетін көп деңгейлі құрал. Адамның эмоционалдық сезімін жеткізудегі эстетикалық табиғаты экспрессивтік қызметімен ұштастықтағы тұжырымдар жан-жақты дамытылып, ұлттық психологиялық парадигмалар тұрғысынан зерттеудің өзектілігін танытады. Сонымен қатар, белгілі бір ұлттың қажеттілігін бейнелейтін лингвостилистикалық зерттеулердің аясын кеңейтіп дамытады. Сондықтан, психолингвистика саласын ұлттық парадигмалардың мәдени арақатынасын кешенді зерделейтін ғылым деп анықтауымызға болады. Алынған нәтижелерді «Шешендік өнер», «Қазақ тілі стилистикасы», «Көркем әдебиет стилистикасы», «Сөз мәдениеті» пәндерінен оқылатын теориялық дәрістер мен арнайы курстарда, болашақ ғылыми ізденістерде қолдануға болады.<br />The expressive stylistics of the Kazakh language acquires its own linguistic character, intertwining the mental field adapted to national knowledge with life reasoning. The expressive potential in the language develops national attributes-qualities with the continuation of generations. When viewed from this point of view, the phenomenon of expressiveness determines the nature of the language resulting from the existence of the nation, and forms the paradigms of national psychology. The works of scientists investigate the centuries-old sorting and systematization of national behavior, feelings, manifestations in activity. Expressiveness in our language is determined by the fact that representation, evaluation is a relevant field that considers the expressive use of words, illustrating the thought expressed by the active emotional actions of the people of communicative communication with the clarity of linguistic tools. In the areas of this science, language and thinking, language and consciousness, form and content, the linguistic character of the environment of the use of language devices in the speech text. Lexical units in emotional, descriptive evaluation in our national language are considered in close connection with psycholinguistics, as they are focused on expressive activity. Psycholinguistic studies determine the importance of the use of common concepts in our language in determining the structure of words and sentences, complement the nature of behavior in constant information exchange, and provide direct information about the basis of psycholinguistic processes. Common language is a multi-level tool that conveys a person's inner emotions and subjective communication through language. Since the main purpose of language is to serve the society, it fulfills the multifaceted tasks of a person, in continuity with the anthropocentric field, a person is considered as an intellectual person and a unitary structure from the emotional and mental aspect. Conclusions about the aesthetic nature of human emotional feeling combined with its expressive function are comprehensively developed and demonstrate the relevance of research from the point of view of national psychological paradigms. At the same time, it expands and develops the scope of linguistic studies reflecting the needs of a particular nation. Therefore, we can define the field of psycholinguistics as a science that comprehensively studies the cultural relationship of national paradigms.<br />Филологические науки, Выпуск 2 (69) 2023 – Name: TypeDocument Label: Document Type Group: TypDoc Data: Article – Name: Language Label: Language Group: Lang Data: Kazakh – Name: DOI Label: DOI Group: ID Data: 10.48371/phils.2023.69.2.007 – Name: AN Label: Accession Number Group: ID Data: edsair.doi...........d90187575a2cbb1b3a3b4f49c5b8ebca |
| PLink | https://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&site=eds-live&db=edsair&AN=edsair.doi...........d90187575a2cbb1b3a3b4f49c5b8ebca |
| RecordInfo | BibRecord: BibEntity: Identifiers: – Type: doi Value: 10.48371/phils.2023.69.2.007 Languages: – Text: Kazakh Subjects: – SubjectFull: ұлттық парадигмалар Type: general – SubjectFull: communication Type: general – SubjectFull: 4. Education Type: general – SubjectFull: эмоционально-оценочные категории Type: general – SubjectFull: экспрессивная стилистика Type: general – SubjectFull: коммуникация Type: general – SubjectFull: national psychology Type: general – SubjectFull: языковая стилистика Type: general – SubjectFull: ұлттық психология Type: general – SubjectFull: национальная психология Type: general – SubjectFull: национальные парадигмы Type: general – SubjectFull: national paradigms Type: general – SubjectFull: психолингвистика Type: general – SubjectFull: экспрессивті стилистика Type: general – SubjectFull: эмоционалды бағалауыштық категориялар Type: general – SubjectFull: сөз мәдениеті Type: general – SubjectFull: культура слова Type: general – SubjectFull: expressive stylistics Type: general – SubjectFull: word culture Type: general – SubjectFull: emotional evaluative categories Type: general – SubjectFull: psycholinguistics Type: general – SubjectFull: лингвостилистика Type: general – SubjectFull: linguistic stylistics Type: general Titles: – TitleFull: ЭКСПРЕССИВТІК СТИЛИСТИКА: ҰЛТТЫҚ ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ ПАРАДИГМАЛАР Type: main BibRelationships: IsPartOfRelationships: – BibEntity: Dates: – D: 01 M: 01 Type: published Y: 2023 Identifiers: – Type: issn-locals Value: edsair |
| ResultId | 1 |