| Description: |
Η παρούσα διδακτορική διατριβή διερευνά τη λογοτεχνική κριτική της Αριστεράς στη Μεταπολίτευση (1974-1989). Μέσα από την εξέταση του πρωτογενούς υλικού, κεντρικό ζητούμενο είναι να εξαχθεί ο τρόπος με τον οποίο συζητήθηκαν αυτήν την περίοδο θέματα και αισθητικά κριτήρια που ήταν πάντα φλέγοντα για την Αριστερά και να αναλυθούν τα νέα θέματα που τέθηκαν, με στόχο να φανεί το τι από το παρελθόν μεταβάλλεται, διαφοροποιείται, αναπαράγεται ή καταργείται. Σκοπός της διατριβής είναι να προσδιοριστεί όχι μόνο η ιδιαίτερη φυσιογνωμία του αριστερού κριτικού λόγου στη Μεταπολίτευση, αλλά και να εξεταστεί η κλιμάκωση που παρατηρείται στην προσέγγιση αυτών των ζητημάτων μεταξύ των δύο μεταπολιτευτικών δεκαετιών για να διαφωτιστεί το πώς τα κριτικά κείμενα συνδέονται με τις δεσπόζουσες πολιτισμικές και ιδεολογικές τάσεις της εποχής τους. Για τον σκοπό αυτόν, στο πρώτο κεφάλαιο επιχειρείται ο προσδιορισμός του κοινωνικο-πολιτικού και διανοητικού μεταπολιτευτικού πεδίου και στα επόμενα κεφάλαια συντελείται η μετάβαση στο ειδικότερο πεδίο της αριστερής λογοτεχνικής κριτικής. Έτσι αφού στο δεύτερο κεφάλαιο δοθούν πληροφορίες για τη μεσοπολεμική και μεταπολεμική αριστερή κριτική, στο τρίτο και στο τέταρτο κεφάλαιο εξετάζεται, μέσα από πολλές οπτικές γωνίες, η στάση της λογοτεχνικής κριτικής της μεταπολιτευτικής Αριστεράς σε ποικίλα ανακύπτοντα ζητήματα. Μεταξύ αυτών, οι «ρεαλισμοί», η στράτευση, ο ουμανισμός, η ελευθερία, ο ρόλος του λογοτέχνη, η σχέση ανάμεσα στην κοσμοθεωρία του δημιουργού και στην κοσμοαντίληψη του έργου του, η σύγχρονη τέχνη και το κοινό, ο ενδοδιάλογος που ξέσπασε στο εσωτερικό της Αριστεράς μετά την κυκλοφορία του πεζογραφήματος του Nick Gage ''Ελένη'' και του μυθιστορήματος του Γιάννη Ρίτσου ''Ίσως να ’ναι κι έτσι'', η αξιολόγηση και ταξινόμηση των λογοτεχνικών έργων, η «ποίηση της παρακμής», η «ποίηση της ήττας» και η υπερρεαλιστική ποίηση. Από τη μελέτη και επεξεργασία των δεδομένων διαφαίνεται ότι η πορεία που ακολουθείται δεν είναι αδιαφοροποίητα ευθύγραμμη, αλλά αποτελεί ένα κράμα συνεχειών και ρήξεων. Τελικά αποδεικνύεται ότι η λογοτεχνική κριτική της μεταπολιτευτικής Αριστεράς υφίσταται ποικίλες διαφοροποιήσεις και αλλαγές, εξελίσσεται και βαθαίνει, με αποτέλεσμα ο αριστερός κριτικός λόγος να παρουσιάζεται ως ένας αξιόλογος δείκτης του σταδιακού εκσυγχρονισμού που συντελείται στο αριστερό πεδίο, αλλά και ως προσδιοριστικός παράγοντας των εξελίξεων που διαδραματίζονται στην ελληνική πνευματική σκηνή. |