Dissertation/ Thesis
Η διαφύλαξη και η ανάδειξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς μέσα από τις ελληνικές ταινίες μυθοπλασίας και το εθνογραφικό ντοκιμαντέρ
| Τίτλος: | Η διαφύλαξη και η ανάδειξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς μέσα από τις ελληνικές ταινίες μυθοπλασίας και το εθνογραφικό ντοκιμαντέρ |
|---|---|
| Στοιχεία εκδότη: | Πάντειον Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, 2025. |
| Έτος έκδοσης: | 2025 |
| Θεματικοί όροι: | διαφύλαξη, preservation, Παντελής Βούλγαρης, Σίλας Μιχάλακας, national inventory, Άυλη πολιτιστική κληρονομιά, εθνικό ευρετήριο, Silas Michalakas, εθνογραφικό ντοκιμαντέρ, ethnographic documentary, Pantelis Voulgaris, community, cinema, κινηματογράφος, Intangible cultural heritage, κοινότητα |
| Περιγραφή: | Η ερευνητική εργασία με τίτλο «Το εθνογραφικό ντοκιμαντέρ ως εργαλείο διαφύλαξης και ανάδειξης της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς» εξετάζει τον ρόλο του κινηματογραφικού ντοκιμαντέρ και ειδικότερα του εθνογραφικού στη διατήρηση και την προβολή της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (ΑΠΚ). Η ΑΠΚ δεν περιορίζεται σε υλικά τεκμήρια αλλά ενσωματώνει έθιμα, τελετουργίες, γνώσεις και κοινωνικές πρακτικές, ενώ πλέον μπορεί να αποτυπωθεί μέσω σύγχρονων οπτικοακουστικών μέσων, αποκτώντας μία μορφή ψηφιακής υλικότητας. Στόχος της εργασίας είναι η διερεύνηση των πρακτικών καταγραφής και των εκφραστικών μέσων (ύφος, εικόνα, αφήγηση, ήχος) που υιοθετούν οι δημιουργοί, με σκοπό την τεκμηρίωση, την επαναναπαράσταση και την ανάδειξη της πολιτιστικής ποικιλομορφίας. Παράλληλα, εξετάζεται ποιος είναι ο ρόλος της κοινότητας στη διαδικασία καταγραφής και ποιοι εμπλέκονται ή διαμεσολαβούν κατά την παραγωγή ενός αντιπροσωπευτικού κινηματογραφικού έργου το οποίο θα μπορούσε να συνοδεύσει την υποψηφιότητα ενός στοιχείου προς εγγραφή στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της UNESCO.Η μεθοδολογία βασίστηκε σε βιβλιογραφική ανασκόπηση για την αποσαφήνιση εννοιών όπως «εθνικό ευρετήριο», «αντιπροσωπευτικός κατάλογος», «ψηφιακός επαναπατρισμός» και «διαφύλαξη», καθώς και για την προσέγγιση του ευρύ όρου εθνογραφικό ντοκιμαντέρ. Επιπλέον, χρησιμοποιήθηκαν ημιδομημένες συνεντεύξεις με τον δημιουργό Σίλα Μιχάλακα και τον ιδρυτή του Φεστιβάλ Εθνογραφικού Κινηματογράφου της Αθήνας (Ethnofest) Κωνσταντίνο Αϊβαλιώτη, προκειμένου να αντληθούν ποιοτικά δεδομένα για τα όρια και τις δυνατότητες του μέσου στην επιτόπια παρατήρηση και καταγραφή. Μέσα από την ανάλυση δύο μελετών περίπτωσης, «Ο Χορός των Τράγων» του Παντελή Βούλγαρη και το ντοκιμαντέρ «Ο Εορτασμός του Δεκαπενταύγουστου στα Ορεινά Χωριά Βλάστη & Συρράκο» του Σίλα Μιχάλακα, αναδεικνύεται ο διττός ρόλος του εθνογραφικού ντοκιμαντέρ: αφενός ως μέσο καλλιτεχνικής έκφρασης και αφετέρου ως εργαλείο μετάδοσης πολιτιστικών πρακτικών, ενίσχυσης της πολιτιστικής μνήμης και ανανέωσης της παράδοσης. Όταν η καταγραφή πραγματοποιείται σε συνεργασία με την κοινότητα, διασφαλίζεται ο σεβασμός στα ανθρώπινα δικαιώματα, προάγεται η πολιτισμική βιωσιμότητα και ενισχύεται η συμβολή του μέσου στην αειφόρο ανάπτυξη. The research paper titled "The Ethnographic Documentary as a Tool for the Safeguarding and Promotion of Intangible Cultural Heritage" explores the role of film documentary— particularly the ethnographic genre—in the preservation and dissemination of Intangible Cultural Heritage (ICH). ICH extends beyond material artifacts to include customs, rituals, knowledge, and social practices, and can now be captured through modern audiovisual media, acquiring a form of digital materiality. The study aims to investigate the documentation practices and expressive means (style, image, narration, sound) employed by creators to record, re-enact, and highlight cultural diversity. It also examines the role of the community in the documentation process and identifies the actors and intermediaries involved in producing a representative cinematic work that could accompany the nomination of an element for inscription on UNESCO’s Representative List. The methodology is based on a literature review to clarify concepts such as "national inventory," "representative list," "digital repatriation," and "safeguarding," as well as to approach the broad term "ethnographic documentary." Additionally, semi-structured interviews were conducted with filmmaker Silas Michalakas and the founder of the Ethnofest, Konstantinos Aivaliotis, in order to gather qualitative data regarding the limitations and possibilities of the medium in field observation and documentation. Through the analysis of two case studies—Pantelis Voulgaris’ The Dance of the Goats and Silas Michalaka’s documentary August 15 Αt The Mountain Villages of Vlasti (Kozani) & Syrrako (Ioannina)—the dual role of the ethnographic documentary is highlighted: both as a medium of artistic expression and as a tool for transmitting cultural practices, enhancing cultural memory, and renewing tradition. When documentation is carried out in collaboration with the community, it ensures respect for human rights, promotes cultural sustainability, and strengthens the medium's contribution to sustainable development. |
| Τύπος εγγράφου: | Master thesis |
| Γλώσσα: | Greek |
| DOI: | 10.26250/heal.panteion.9228 |
| Αριθμός Καταχώρησης: | edsair.doi...........6d5060a2b1155bc68d0344daf564cd7b |
| Βάση Δεδομένων: | OpenAIRE |
| DOI: | 10.26250/heal.panteion.9228 |
|---|