| Περιγραφή: |
Η παρούσα διατριβή εξετάζει την κατανόηση και την επεξεργασία περιοριστικών αναφορικών προτάσεων υποκειμένου (ΑΥ) και αντικειμένου (ΑΑ) στην ελληνική. Στην έρευνα συμμετείχαν νευροτυπικοί ενήλικες φυσικοί ομιλητές (ΦΟ) και μη φυσικοί ομιλητές (ΜΦΟ) της ελληνικής με διαφορετικές πρώτες γλώσσες (Γ1). Προηγούμενες μελέτες δείχνουν ότι οι ΑΑ (π.χ. Ο άντραςi που χαιρετάει η κυρία ti) είναι πιο δύσκολες από τις ΑΥ (π.χ. Ο άντραςi που ti χαιρετάει την κυρία) σε διάφορες πληθυσμιακές ομάδες. Η Αρχή του Σχετικοποιημένου Ελαχίστου (Rizzi 2004) αποδίδει τη δυσκολία στην παρεμβολή μιας Φράσης Προσδιοριστικού Δείκτη (ΦΠΔ) μεταξύ του μετακινημένου στοιχείου και του ίχνους του, κάτι που δεν παρατηρείται στις ΑΥ. Η συγκεκριμένη θεωρία προβλέπει ότι η δυσκολία στις ΑΑ μπορεί να περιοριστεί αν το μετακινημένο (ο άντρας) και το παρεμβαλλόμενο στοιχείο (η κυρία) διαφέρουν σε μορφοσυντακτικά χαρακτηριστικά που μαρκάρονται στη μορφολογία του ρήματος και προκαλούν συντακτική μετακίνηση. Πρώτος στόχος της διατριβής είναι η διερεύνηση του ρόλου των μορφοσυντακτικών χαρακτηριστικών στην κατανόηση και την επεξεργασία των ΑΥ και ΑΑ. Εξετάζεται αν η αναντιστοιχία γένους, αριθμού ή πτώσης μεταξύ του μετακινημένου και του παρεμβαλλόμενου στοιχείου βελτιώνει την επίδοση στις ΑΑ. Παράλληλα, εξετάζεται αν ΦΟ και ΜΦΟ διαφέρουν στις επιδράσεις των μεταβλητών, αν οι ΜΦΟ ακολουθούν παρόμοιο τρόπο επεξεργασίας με τους ΦΟ και αν η επίδοσή τους βελτιώνεται όσο αυξάνεται το επίπεδο γλωσσομάθειας. Επιπλέον, διερευνάται ο ρόλος της εργαζόμενης μνήμης και αν η ηλικία και το εκπαιδευτικό υπόβαθρο επηρεάζουν την επίδοσή τους. Δεύτερος στόχος είναι να διερευνηθεί αν το ενεργό μορφοσυντακτικό χαρακτηριστικό του γένους στη Γ1 των ΜΦΟ επηρεάζει την επίδοσή τους στις ΑΑ στην ελληνική, όπου το γένος δεν αποτελεί ενεργό μορφοσυντακτικό χαρακτηριστικό. Το τρίτο ζήτημα διερευνά την κατανόηση και την επεξεργασία των ΑΥ και ΑΑ στην ελληνική –μια γλώσσα με μετα-ονοματικές αναφορικές προτάσεις– από ΜΦΟ των οποίων η Γ1 διαθέτει προ-ονοματικές ή μετα-ονοματικές αναφορικές προτάσεις. Συνολικά, 56 ΦΟ, 54 ΜΦΟ στο Β και 50 ΜΦΟ στο Γ επίπεδο γλωσσομάθειας συμμετείχαν σε ένα πείραμα αντιστοίχισης πρότασης-εικόνας και ένα πείραμα αυτορρυθμιζόμενης ανάγνωσης προτάσεων. Επιπλέον, οι ΜΦΟ, τόσο του Β όσο και του Γ επιπέδου, χωρίστηκαν σε ομάδες ανάλογα με το (α) αν στη Γ1 το γένος ήταν ενεργό ή μη ενεργό μορφοσυντακτικό χαρακτηριστικό, (β) αν η Γ1 παρουσίαζε προ-ονοματικές ή μετα-ονοματικές αναφορικές προτάσεις. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η αναντιστοιχία ως προς τον αριθμό βελτίωσε την επίδοση όλων των ομάδων. Η αναντιστοιχία πτώσης βελτίωσε σημαντικά τους χρόνους απόφασης και ανάγνωσης των ΑΑ ή/και των ΑΥ. Στους ΜΦΟ του Β επιπέδου, η αναντιστοιχία γένους μείωσε σημαντικά τον χρόνο απόφασης στις ΑΑ, αποτέλεσμα που παρατηρήθηκε μόνο στην ομάδα που είχε το γένος ενεργό μορφοσυντακτικό χαρακτηριστικό στη Γ1. Επιπλέον, οι ΦΟ, οι ΜΦΟ του Β και οι ΜΦΟ του Γ επιπέδου διέφεραν σημαντικά μεταξύ τους ως προς την επίδραση ορισμένων μεταβλητών, ενώ η εργαζόμενη μνήμη, η ηλικία και το εκπαιδευτικό υπόβαθρο δεν επηρέασαν την επίδοσή τους. Ακόμη, οι ΜΦΟ (ανεξαρτήτως δομής στη Γ1) παρουσίασαν καλύτερη επίδοση στις ΑΥ σε σχέση με τις ΑΑ. Ωστόσο, οι ΜΦΟ με προ-ονοματικές αναφορικές προτάσεις παρουσίασαν ορισμένες σημαντικές διαφορές σε σύγκριση με τους ΜΦΟ με μετα-ονοματικές αναφορικές προτάσεις στη Γ1.
This dissertation investigates the comprehension and processing of restrictive subject relative clauses (SRCs) and object relative clauses (ORCs) by neurotypical adult native speakers (NSs) and non-native speakers (NNSs) of Greek with different first languages (L1s). Research has shown that ORCs (e.g., The mani that the lady is greeting ti) are more difficult to comprehend and process than SRCs (e.g., The mani that ti is greeting the lady). The featural Relativized Minimality Principle (Rizzi 2004) attributes this difficulty to the intervention of a determiner phrase (DP) between the moved DP and its trace. According to this theory, ORC difficulty can be mitigated if the moved DP (the man) and the intervening DP (the lady) differ in morphosyntactic features that are morphologically expressed in verbal inflection and function as attractors that trigger the movement of a DP to subject position. In the literature, these features are referred to as “active” morphosyntactic features. One aim of this research is to examine the role of morphosyntactic features in SRC and ORC comprehension and processing. Specifically, it examines whether mismatches in gender, number, or case between the moved and the intervening DP improve the performance on ORCs. Furthermore, the study examines whether these effects differ between NSs and NNSs, whether NNSs follow similar processing patterns compared to NSs, and whether higher proficiency levels lead to improved performance. Additionally, the study investigates the role of working memory and the extent to which participants’ age and educational background influence their performance. The second aim is to examine whether the presence of “active” gender in the NNSs’ first language (L1) influences their performance on Greek ORCs, where gender is not an “active” morphosyntactic feature. The third aim is to investigate the comprehension and processing of relative clauses in Greek –a language with head-initial relative clauses– by NNSs whose L1 features either head-final or head-initial relative clauses. A total of 56 NSs, 54 NNSs at the B level, and 50 NNSs at the C proficiency level participated in a sentence-picture matching task and a self-paced reading task. Additionally, NNSs at both proficiency levels were divided into subgroups based on (a) whether gender was an “active” or “non-active” morphosyntactic feature in their L1, (b) whether their L1 featured head-final or head-initial relative clauses. The results showed that number mismatch improved participants’ performance. Case mismatch improved only decision and reading times, either in SRCs or in both SRCs and ORCs. Gender effects were observed only in decision times, specifically in the group of NNSs at the B level whose L1 had gender as an “active” morphosyntactic feature. NSs, NNSs at the B level, and NNSs at the C level differed in the effect of certain variables, while no effects of working memory, age, or educational background were found. Additionally, NNSs with either head-final or head-initial relative clauses in their L1 performed better on SRCs than on ORCs in Greek. However, B-level NNSs with head-final relative clauses exhibited some significant differences compared to those whose L1 features head-initial relative clauses. |